Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хорооны өнөөдрийн (2020.01.08) хуралдаанаар Засгийн газраас 2019 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Санхүүгийн зохицуулах хорооны эрх зүйн байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Эрүүгийн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг шийдвэрлэлээ. 

Төсөл санаачлагчийн илтгэлийг Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар танилцуулав. Мөнгө угаахтай тэмцэх санхүүгийн хориг арга хэмжээ авах байгууллагаас 2019 оны 10 дугаар сард мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэхэд стратегийн дутагдалтай улсын жагсаалтад Монгол Улсыг оруулснаа мэдэгдсэн нь энэ төрлийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх тогтолцоог сайжруулах талаар хугацаатай ажлын төлөвлөгөө өгсөн. Монгол Улс уг жагсаалтаас гарахгүй удвал эдийн засгийн өсөлт саарах, улс орны нэр хүндэд сөргөөр нөлөөлөх эрсдэл дагуулж болзошгүй тул ФАТФ-тай тохирсон ажлын төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх зайлшгүй шаардлагатай болоод буйг Сангийн сайд онцолсон.

Уг жагсаалтаас Монгол Улсыг гаргах талаар холбогдох арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээг уялдуулан зохицуулж, удирдлага зохион байгуулалтаар хангах үүрэг бүхий ажлын хэсгийг Монгол Улсын Ерөнхий сайдын 2019 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн 172 дугаар захирамжаар байгуулсан байна. Уг ажлын хэсгээс боловсруулсан “Монгол Улсыг ФАТФ-ын стратегийн дутагдалтай улсын жагсаалтаас гаргах чиглэлээр авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай арга хэмжээний төлөвлөгөө”-нд холбогдох хууль тогтоомжид өөрчлөлт оруулахаар заасан. Иймд хуулийн давхардал, хийдэл, зөрчлийг арилгах, мэдээлэх үүрэгтэй этгээдэд хамаарах хуульд заасан үүргийн хэрэгжилтийг хангах, тэдгээртэй холбоотой зохицуулалтыг нийцүүлэх, мэдээлэх үүрэгтэй этгээдэд тавих хяналт, шалгалтын тогтолцоог сайжруулах, хууль зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд хүлээлгэх хариуцлагын тогтолцоог сайжруулах, төрийн байгууллагын хамтын ажиллагааны уялдааг бэхжүүлэх зорилгоор дээрх хуулийн төслүүдийг боловсруулжээ. 

Төсөл санаачлагчийн илтгэлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батзандан, Х.Нямбаатар нар асуулт асууж Сангийн сайд болон ажлын хэсгээс хариулт авлаа. ФАТФ-аас ирүүлсэн ажлын төлөвлөгөө нь 2021 оны 09 дүгээр сар хүртэл төлөвлөгдсөн байгаа хэдий ч Монгол Улсыг гаргах талаар холбогдох арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээг уялдуулан зохицуулж, удирдлага зохион байгуулалтаар хангах үүрэг бүхий ажлын хэсгийг ахалж буй Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар 2020 оны 06 дугаар сард “саарал” жагсаалтаас гарах төлөвлөгөөтэй ажиллаж байгаагаа танилцуулсан. Монгол Улс эл жагсаалтад удах хэрээр эдийн засгийн сөрөг нөлөөлөл нэмэгдсээр байх эрсдэлтэй тул Засгийн газраас хамгийн богино хугацаанд шийдвэрлэхээр ажиллаж байгаа аж.

Ингэхдээ авилга, албан тушаалын гэмт хэргүүдийг шүүхээр шударгаар шийдвэрлэх тогтолцоог сайжруулах, үр дүн гаргах шаардлагыг хэрэгжүүлэх нь Засгийн газрын зүгээс шалтгаалахгүй ажил тул Улсын Их Хурал болон холбогдох бүх тал энэ чиглэлд дэмжлэг үзүүлэх шаардлага байгааг Ч.Хүрэлбаатар сайд тайлбарласан юм. Байнгын хорооны дарга арилжааны банкуудад хийгдэж буй реформын талаар тодруулж, Сангийн сайд мэдээлэл өгсөн. Арилжааны банкуудад өөрийн хөрөнгөө нэмэгдүүлэх шаардлага тавигдсан ба өөрийн хөрөнгөө нэмэгдүүлсэн эх үүсвэр нь шаардлага хангахгүй байна гэж үзээд Монголбанк нийт банкуудад хугацаат үүрэг өгөөд ажиллаж байгаа гэв. Энэ ажлын үр дүн хангалтгүй болсон тохиолдолд нөхцөл байдал хүндрэх эрсдэл бий ч Монголбанкны удирдлага хугацаандаа гүйцэтгэх бүрэн боломжтой гэдгийг мэдээлж байв. 

Төслүүдийн хэлэлцэх эсэхтэй холбогдуулан үг хэлэх, байр суурь илэрхийлэх шаардлагагүй хэмээн гишүүд үзсэн тул санал хураалт явуулав. Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон 11 гишүүний 10 нь Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Санхүүгийн зохицуулах хорооны эрх зүйн байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Эрүүгийн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх нь зүйтэй хэмээн дэмжсэн. Иймд энэ талаарх Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар тогтлоо.