Монголын багш нарын VII их хурлын Нэгдсэн хуралдааны эхэнд Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын сайд Ёндонпэрэнлэйн Баатарбилэг ““Багшийн хөгжил-Өчигдөр, Өнөөдөр, Маргааш” сэдвээр үндсэн илтгэл тавилаа.

1924 онд Ардын Засгийн газрын 31 дүгээр тогтоолоор Ардыг гэгээрүүлэх яамыг байгуулах шийдвэр гаргаж, улмаар 1924 оны хоёрдугаар сарын 27-ны өдөр тус яамны анхны сайдаар Онход овогт Сангажавын Жамьян томилогдож байсан түүхэн цагаас хойш Монгол Улсад орчин цагийн боловсролын асуудал эрхэлсэн төв байгууллага бүрэлдэн тогтож, өнөө жил 95 жилтэйгээ золгож байгааг сайд онцлоод Ардыг гэгээрүүлэх яам үүсэн байгуулагдсаны 95 жилийн ойн мэндийг дэвшүүлэв.

Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын сайд Ё.Баатарбилэгийн илтгэлээс онцлох ишлэлүүдийг хүргэж байна. 

Багш нарын ажлын ачаалал, сургалтын үр дүн

Багш нарыг багшлах үндсэн ажлын чиг үүргийн бус захиргааны болон бусад ажилд дайчилдаг, элдэв цаасан тайлан тооцоо, мэдээлэл гаргах ажлаар дардаг байдлыг зогсоох, тэднийг төрөл бүрийн орон нутгийн болон байгууллагын чанартай уралдаан тэмцээн, олимпиадад дайчилж, сурагчдыг зохион байгуулалттай оролцуулахыг даалгадаг, тэдгээр уралдаан тэмцээний үр дүнгээр багшийн ажлыг дүгнэдэг зарчмын бус байдлыг таслан зогсооно.

Улсын хэмжээнд нийт 28 сургуулийн 8451 хүүхэд 3 ээлжээр хичээллэж байгааг 2019 оны улсын төсвийн хөрөнгөөр 12440 хүүхдийн хүчин чадалтай 22 сургууль, БНХАУ-ын буцалтгүй тусламжаар 3440 хүүхдийн хүчин чадалтай 4 сургууль, Азийн хөгжлийн банкны хөнгөлөлттэй зээлээр 640 хүүхдийн хүчин чадалтай 1 сургууль, Япон улсын буцалтгүй тусламжаар 1400 хүүхдийн 2 сургууль, нийт 17 928 хүүхдийн хүчин чадал бүхий 29 сургуулийг ашиглалтад оруулснаар улсын хэмжээний бүх сургуулийг 2 ээлжид шилжүүлэх боломж бүрдэнэ.

 Багш бэлтгэх тогтолцоо, багшийн хөгжил

Багшийн чанар, хөгжлийн асуудал нь багш бэлтгэх тогтолцоотой нягт холбоотой. Их, дээд сургуулиудын багш нарт буюу багшийг бэлтгэдэг багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх албан ёсны сургалтын нэгдсэн хөтөлбөргүй, сургалтын төвгүй явж иржээ. Энэ 7 хоногт тушаал гаргаж “Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх төв” байгуулах эхний алхмыг хийлээ.

Багш нарын 26.6 хувь нь 30 хүртэлх насны залуучууд байгаа нь нэг талаас манай салбарт эрч хүчтэй, шинэлэг сэтгэлгээтэй хойч үеийн залгамж халаа бэлтгэгдэж байгааг, нөгөө талаас залуучуудаа туршлагажуулахад ихээхэн анхаарах ёстойг илтгэж байна.  

Багшийн цалин, урамшуулал

Тулгамдсан асуудлуудыг амжилттай шийдвэрлэх нөхцөл нь багшийн хөдөлмөрийн үнэлэмжийг зөв тогтоох, цалин урамшууллын оновчтой тогтолцоо юм.

Монгол Улсын Засгийн газраас багш нарын цалин хөлс, нэмэгдэл урамшуулал, тэтгэвэр тэтгэмжийг цаашид ч улс орныхоо эдийн засагт гарч байгаа эерэг өөрчлөлтүүдийг дагалдуулж үе шаттайгаар нэмэгдүүлэх ёстой гэсэн байр суурьтай, тийм мөрийн хөтөлбөртэй ажиллаж байна.  

Багшийн хариуцлага, ёс зүй

БСШУС-ын яамнаас 2019 оныг салбарын хэмжээнд “Иргэний ёс зүйн боловсролыг дээшлүүлэх жил” болгон зарласан. Багш, боловсролын салбарын ажилтан, албан хаагчдын сахилга хариуцлагыг дээшлүүлэх, ёс зүйн алдаа гаргахгүй байх, сургууль, цэцэрлэг, сургалтын байгууллагадаа хүүхэд багачууд, суралцагч нартаа ээлтэй, үйлчлүүлэгч иргэндээ хүндлэлтэй, хариуцлагатай орчин нөхцлийг бүрдүүлж ажиллах үүрэг чиглэлүүд өгөгдсөн. Хэрэгжилтдээ анхаарна. Холбогдох шийдвэрүүдийг нэмж гаргана.  

Сургалтын агуулга, хөтөлбөр

Ерөнхий боловсролын сургалтын хөтөлбөрийн агуулга бага ангид 3.1, дунд ангид 1.2, ахлах ангид 0.5 хувийн давхцалтай, бага ангийн агуулгын 8.2 хувь, дунд ангийн агуулгын 7.3 хувь, ахлах ангийн агуулгын 10.5 хувь нь хүндэдсэн байна. Энэ нь суралцагчдын ачааллыг нэмэгдүүлэх, сурах сонирхлыг бууруулах, улмаар чанаргүй сургалт явуулахад хүргэж байна. Эдгээр алдаа, дутагдлыг засаж сайжруулна.  

Салбарын хууль, эрх зүйн орчин

Боловсролын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг боловсруулж, УИХ-ын 2019 оны намрын чуулганы хугацаанд өргөн барина. Хуулийн төсөлд сургуулийн өмнөх, бага дунд, ерөнхий боловсролын, мэргэжлийн болон дээд боловсролын асуудлыг цогцоор нь тусгаж, олон нийтийн хэлэлцүүлэг өрнүүлж, өнөөдрийн нийгэм, эдийн засгийн нөхцөл байдал, ирээдүйн боловсролын салбарын чиг хандлагад нийцүүлэн сайтар боловсруулна.    

Хөрөнгө оруулалт, материаллаг бааз, сургалтын орчин

Ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэг, дотуур байрны хүчин чадал нэмэгдэж байгаа ч хүн амын өсөлтийн хурдац, одоо ашиглаж буй барилгын насжилт, ашиглалтын хугацаа зэргээс сургууль, цэцэрлэгийн хүчин чадал хүрэлцэхгүй байна. Бэрхшээл бүхэнд гарц гаргаж ажиллана. 

Энэ удаагийн их хурал Монголын багш нарын санаж хүсдэг, шаардаж асуудаг, бодож тунгаадаг, эргэцүүлж болгоомжилдог олон олон асуудалд хариулт өгсөн, мэдлэг нэмсэн, мэдээлэл түгээсэн үр өгөөжтэй, бас холын хараатай шийдвэрүүдийг гаргана гэж найдаж байна. Тийм хурал болоосой гэж Та бүхнийг сонгосон мянга мянган багш нар бас итгэж хүлээж байгаа нь эргэлзээгүй.