-УИХдахьАрд­чил­саннамынбүлэгАр­дыннамындаргаӨ.Энх­түвшингийнтавь­сангурвансаналыгхү­лээжавахболомжгүйгэлээ. ТэгэхээрАрдыннамынгишүүдҮндсэнхуулийнЦэцийнхариугарталчуулганыхурал­даандсуухгүйгэсэнүгүү?

-Ардчилсан намын бүлэг яагаад Ардын на­маас тавьсан гурван са­налыг хүлээж аваагүйг би мэдэхгүй юм. Ер нь пар­ламентын гишүүд бид УИХ-ын анхдугаар чуул­га­наа хийгээд дарга даамлаа томилоод, засаг төрөө байгуулаад явах ёстой. Энэ бүх ажлаа хууль эрх зүйн хүрээнд нь явуулаач ээ гэсэн утга бүхий гурван санал хүр­гүүлсэн юм. Өөрөөр хэл­бэл, олон зуун мянган сонгогчоос УИХ-д сон­гогдож орж ирсэн, цаа­шилбал томоохон хүчтэй бүлэг байгуулах хэм­жээ­ний намын төлөөллийг оролцуулахгүйгээр бие дааж асуудлаа шийдэн хууль зөрчиж байгаа үйлд­лээ таслан зогсоох ёстой. Ингэж байж төрийн ажил шударга явна.

-АрдыннамУИХ-ындаргыгсонгохпроцессхуульзөрчлөөлгээдбайхюм. 2008 онысон­гуулиарпарламентадхамгийнахмаднастайхүнньД.Дэмбэрэлги­шүүнбайсан. ГэтэлС.Ламбаагишүүнна­саархоёрдахьахмадньбайсанхэрнээхуралдаргалсан. Тэгэхээрна­саарахмадхүнийда­раа­гийнхньхуралдар­галсантүүхбайнашүү­ дээ...

-Тэр үед УИХ-ын дар­гад манай намаас Д.Дэм­бэрэл гишүүнийг нэр дэв­шүүлж байсан юм. Д.Дэм­бэрэл дарга тэр үед хам­гийн ахмад нь байж таар­сан. Тэгээд л хоёр дахь ахмад настай С.Ламбаа гишүүнээр хурал дар­га­луулж тамга тэмдгийг нь Д.Дэмбэрэл гишүүнд гар­дуулсан юм. Өөрөө өөр­төө шийдвэр уншаад, өөрөө өөртөө тамга гар­дуулна гэж байхгүй шүү дээ.

-АрдыннамаасӨвөр­хангайднэрдэвш­сэнхоёргишүүнийасууд­лыгшүүхшийд­вэрлэхёстой. Гэтэлта­найнамыншинэдаргаӨ.Энхтүвшинэнэасууд­лыгУИХдахьАрд­чилсаннамынбүл­гээршийдвэрлүүлэххүсэлттавьсан. Ингэжболногэжүү?

-Нэгдүгээрт Өвөр­хан­гайн нэр дэвшигчдийг харьяаллын бус шүүхээр шүүсэн. Мөн шүүхийн шийд­вэр нь маш олон эргэлзээ төрүүлэм гарсан байна лээ. Нөгөөтэйгүүр шүүхийн байгууллагад хэн нэгэн гомдол гаргаад хуулийн дагуу шийдүүлэх ёстой. Түүнээс гадна УИХ-ын сонгуультай хол­боотой асуудлыг аль нэг шүүхийн байгууллагаар биш Үндсэн хуулийн Цэ­цээр шийдүүлдэг хууль­тай. Энэ хууль өнөөдөр ч хүчин төгөлдөр мөр­дөг­дөж байгаа. Түүнээс биш хэн нэгэн этгээд сон­гуульд нэр дэвшигчдийн асуудлаар шууд шүүхэд очиж гомдол гаргасны дагуу хэлэлцэж шийд­вэрлэдэг үйлдэл байх ёсгүй. Гэхдээ Ардын нам шүүхийн шийдвэрийг бу­руу, зөв, аль эсвэл манай талд гаргах ёстой гэсэн асуудал тавиагүй. Харин Үндсэн хуулийн үзэл ба­римтлалаа дагаж хуулиа дээдлэх замаар асууд­лаа шийдье л гэсэн юм.

-УИХдахьАрдыннамынгишүүдхэзээхуралдаасуухвэ?

-Ардын намын шаард­лага ойлгомжтой. Би дахиад хэлье. УИХ-ын анхдугаар чуулганыг Ардын намын гишүүд­гүйгээр үргэлжлүүлэн ху­ралдуулж УИХ-ын даргыг сонгосон явдал нь хууль зөрчсөн үйлдэл. Энэ асуудлаа яаралтай зал­руулах шаардлага тавь­сан. Өөрөөр хэлбэл, УИХ-ын даргыг сонгох про­цессыг дахин явуулах ёстой. Хэрэв Ардын намын тавьсан хүсэлтийг хүлээж авбал бид чуул­гандаа ороход бэлэн бай­на. УИХ дахь Ард­чилсан намын гишүүд бид олуулаа болчихлоо гээд асуудал бүр дээр хүч түрэмгийлээд, хууль зөр­чөөд, өөрсдийнхөө үзэл бодлыг шууд хэрэг­жүү­лээд явж болохгүй шүү дээ. Тиймээс бид өөрс­дийнхөө байр суурин дээ­р хатуу зогсоно. УИХ-ын даргыг сонгох процесс хууль зөрчсөн учраас Үндсэн хуулийн Цэцэд хандсан. Гэхдээ дан ганц Цэцийн шийд­вэрийг хүлээнэ гэж хэ­лээгүй. Өөрөөр хэлбэл, хууль зөрчиж УИХ-ын даргыг сонгосон үйлдлээ засвал Ардын нам тө­рийн үйл ажиллагаанд оролцоод явна. Уг нь хэн ч хаанаас нь ч харсан шийдэж ядаад байх хүнд асуудал биш байгаа биз дээ.

-УИХдахьАрдыннамынгишүүдхуулийндагуубүлэгбайгуулахэрхгүйболсон. Одоояахвэ. Сулгишүүдбо­лохуу?

-Ардчилсан намын гишүүд өөрсдөө УИХ-ын даргаа хууль зөрчин байж томилчихоод бид­нийг 24 цагийн дотор бүлэг байгуулах хүсэлтээ өг гэж тулган шаардаж болохгүй ш дээ. Үнэхээр энэ маргаан эцэслэн шийдвэрлэгдээд, аль эс­вэл Ардчилсан нам гар­га­сан алдаагаа залруу­лаад явах юм бол бид тухайн цаг минутад бүлгээ бай­гуулаад явна.

-ОдоогийнЗасгийнгазарбүрэнэрхньдуус­чихаадбайхадшийдвэртогтоол, томилгоохий­гээдбайгааучирхяналттавихзорилгоорАрд­чилсаннамынбүлгээсажлынхэсэгбайгуул­сан. Үүнийгтаюугэжбодожбайна?

-Ардчилсан намын бүлэг ажлын хэсэг бай­гуулсан гэдгийг хэвлэлээс олж харлаа. Ардын намын гишүүдэд хандаж ингэнэ, тэгнэ гэсэн албан бичиг одоогоор ирээгүй байна. Одоогийн Засгийн газрыг хүчин төгөлдөр биш гэж байгаа нь бас л өөрсдийнхөө санаа бо­долд нийцүүлж үйл ажил­лагаагаа явуулж байгаа гэж ойлгож байна. Шинэ Засгийн газар байгуу­лагдсаны дараа Ерөнхий сайд, яамдын сайд нар албан ёсоор ажлаа хү­лээлгэж өгөөд явдаггүй билүү. Угаасаа төр өөрийн гэсэн залгамж ха­лаатай. Тэр зарчмынхаа дагуу л явах ёстой. 2008 оны зургадугаар сарын сүүлээр сонгууль болсон хэдий ч УИХ-ын гишүүд наймдугаар сарын 28-нд тангаргаа өргөж байсан. Тэр болтол өмнөх Зас­гийн газар нь ажлаа үр­гэлжлүүлээд л явж байсан шүү дээ.

-Энэудаагийнсон­гуульдАрдыннамолонсуудалавччадсангүй. ҮүнднамынудирдлагаболонУдирдахзөвлөлхангалтгүйажилласангэхнамынгишүүдийншүүмжлэлгарчбай­сан?

-Аливаа нам эвслийн гол зорилго сонгуульд амжилттай оролцох бай­даг. Нэгэнт амжилт гаргаж чадаагүй тохиолдолд намын дарга, нарийн бич­гийн дарга болон Удир­дах зөвлөл хариуц­лага хүлээх ёстой. Гэхдээ энэ удаагийн сонгуульд амжилт муутай орол­цо­ход олон талын шалт­гаан нөлөөлсөн. Түүнээс гадна намын Удирдах зөвлөл болон намын дарга, нарийн бичгийн дарга нар хариуцлагаа ухамсарлаж ардчилсан байдлаар ажлаа өгсөн. Ингээд Бага хурлаараа намын дүрмийн дагуу асуудлуудаа шийдээд явж байна.

-Ардыннамшинэудирдлага, Удирдахзөвлөлтэйболлоо. Танамынгишүүнийхувьдудирдлагадаахэрсэт­гэлхангалуунбайгаавэ?

-Хүн болгон өөр өөрийн дүгнэлт хэлэх байх. Гэхдээ миний бод­лоор туршлагатай хүмүүс Ардын намын Удирдах зөвлөлд орсон. Энэ утгаа­раа намынхаа улс тө­рийн үйл ажиллагааг сайн удирдаад явах бол­но.

-НамынялагдлыгудирдлагадангаараабусБагахурлынги­шүүдчхариуцлагатоо­цохёстойгэсэншүүмж­лэлийгнамынжирийнгишүүдхэлжбайсан?

-Ардын намд 300 гаруй Бага хурлын гишүүн байдаг. Тиймээс ха­риуц­лагыг хавтгайруулж бо­лох­гүй. Бага хурлын ги­шүүд бид бүгдээрээ ха­риуцлагаа хүлээгээд аж­лаа өгье гэж болохгүй биз дээ. Бидний оронд харь гаригаас хүмүүс авчирч намаа удирдуулах болж байна уу. Тэгэхээр тийм хариуцлагагүй яриа байж болохгүй байх аа.