МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ГИШҮҮН

“Ломбард”-ын харилцааг хуулиар зохицуулж байна
2023.09.08
Эдийн засаг, Худалдаа

“Ломбард”-ын харилцааг хуулиар зохицуулж байна

Манай улсад өөрийн өмчийг барьцаалан, мөнгө зээлж авдаг харилцааг тусгайлан хуулиар зохицуулахгүй олон жил болсон. Ломбардууд зээлийн хүүг дураараа нэмэх, өндөр түвшинд барих, анз (алданги, торгууль) тооцох, цөөн хоногоор өндөр хүү, алдангитай зээл өгч мөнгө хүүлэх, барьцааны эд зүйлийн үнэлгээг багаар тооцох, барьцааг зарж борлуулсан бол зөрүү мөнгийг буцааж өгдөггүй зөрчлүүд их гардаг байлаа.

Харин 2023 оны 3 дугаар сарын 01-ний өдрөөс МӨНГӨН ЗЭЭЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЗОХИЦУУЛАХ ТУХАЙ ХУУЛЬ буюу ломбардуудын үйл ажиллагааг зохицуулсан хууль хэрэгжиж эхэлснээр дээрх асуудлыг хуулиар шийдвэрлэхээр болсон.  Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд барьцаа хөрөнгийг зээлдэгчтэй харилцан тохиролцож, бодитой үнэлэх төдийгүй хэрэв худалдан борлуулах бол зах зээлийн үнээр худалдан борлуулж, уг орлогоос барьцааны шаардлагыг хангаж, үлдсэн хэсгийг барьцаалуулагчид олгох зохицуулалтыг хуульчлав.

Түүнчлэн уг хуулиар өдрийн зээл нэрээр иргэдэд өндөр хүүтэй мөнгө зээлдэг асуудлыг бүрэн шийдвэрлэж байна. Байнга ашиг олох зорилгоор үйл ажиллагаа явуулах бол заавал бүртгүүлдэг байх хэрэв бүртгүүлээгүй тохиолдолд хүү авах, эрхээ алдахаар хуульд тусгасан юм.

Хууль 2023,03,01-ний өдрөөс хэрэгжиж байна

Зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд зээлийн, барьцааны болон батлан даалтын гэрээ байгуулахад аливаа шимтгэл, хураамж, эсхүл нэмэлт төлбөр авахыг хориглохоор хуульчилсан. Учир нь зээл өгөхдөө хураамж, шимтгэлийг хасаж олгох практик үүсээд байгаа бөгөөд иргэд хүссэн зээлээ бүтэн авч чадахгүй байх, аваагүй зээлийнхээ хүүг төлөх зэргээр хохирдог явдлыг засахад энэхүү заалт чухал ач холбогдолтой юм.

Н.Нямжаргал “IURIS ADVOCATUS” хуулийн фирмийн үүсгэн байгуулагч, өмгөөлөгч

Энэ хуулиар бичил санхүүгийн үйлчилгээ эрхлэгч ломбард, хувь хүмүүсээс олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааны эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгосон. Тодруулбал мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэгч этгээдийн төрөл болон тэдгээрт тавих шаардлагыг тодорхойлж, нэгдсэн бүртгэлд хамруулж, хяналт тавих болон зээлийн хүүгийн дээд хэмжээ, үйл ажиллагаанд ашиглах мөнгөн хөрөнгийн доод хэмжээг тогтоож өгсөн. Ингэж тодорхой шаардлага тавьж, нэгдсэн хяналт, бүртгэлд оруулж буй нь энэ салбарт тулгамдаад байсан зарим асуудлыг шийдвэрлэх ач холбогдолтой. Гэвч нөгөө талаас мөнгөн зээлийн үйлчилгээ эрхлэгчдэд хэт өндөр шаардлага тавих нь эргээд зээл олгогч нь зээл авч байгаа хэрэглэгч буюу иргэдэд тавих шаардлагаа нэмэгдүүлэх, зээл олгохоос үндэслэлгүйгээр татгалзах зэрэг нөхцөл байдлыг үүсгэж болзошгүй юм. Энэ нь иргэдийн өдөр тутмын санхүүгийн хэрэгцээ, шаардлагыг түргэн шуурхай хангадаг гол эх үүсвэрүүдийн нэгийг хязгаарлах, хүртээмжийг нь багасгах эрсдэлтэй учир банк бус санхүүгийн байгууллага, бусад санхүүгийн үйлчилгээ эрхлэгчидтэй харьцуулахад төрөөс энэ салбарт харьцангуй уян хатан бодлого хэрэгжүүлэх шаардлагатай.

Мөн уг хуульд зээлийн хүүг ашигласан хугацаагаар тооцох буюу зээлийн хүүг урьдчилан авахыг хориглосон зохицуулалтуудыг тусгаж өгснөөр өмнө нь Иргэний хуулийн 283 дугаар зүйлийн 283.3 дахь хэсэгт заасан байсан “....зээлийг хүүгийн хамт хугацаанаас өмнө буцаан өгч болно” гэсэн заалт хүчингүй болсон. Өөрөөр хэлбэл, ломбардууд зээлийн хүүгээ гэрээний хугацаагаар тооцож бүхэлд нь төлүүлдэг, зээлийг хугацаанаас нь өмнө төлөх буюу хаах тохиолдолд зээлийн хүүг гэрээний хугацаагаар бүтнээр нь бодож, ашиглаагүй хугацааны хүүг иргэдээр төлүүлдэг байсан практикийг өөрчлөх хуулийн шаардлага зайлшгүй үүсэж байгаа тул иргэдэд энэ талын мэдээллийг хүргэж, шинэ хуулийг сайтар сурталчлан таниулах хэрэгтэй.

ШИНЭ МЭДЭЭ

  BENCHMARKS  
Loading Time: Base Classes  0.0081
Controller Execution Time ( User Module / Page )  0.3537
Total Execution Time  0.3619
  GET DATA  
$_GET['id']   11147
$_GET['year']   2025
  MEMORY USAGE  
1,726,176 bytes
  POST DATA  
No POST data exists
  URI STRING  
p/92011
  CLASS/METHOD  
user_module/page
  DATABASE:  vip_maindb   QUERIES: 9  (Hide)
0.0005   SELECT *
FROM (`vip_usersAS user)
LEFT JOIN `vip_user_advancedAS adv ON `adv`.`user_id` = `user`.`id`
WHERE `user`.`id` =  '11147' 
0.0003   SELECT *
FROM (`vip_usersAS user)
LEFT JOIN `vip_user_advancedAS adv ON `adv`.`user_id` = `user`.`id`
WHERE `user`.`id` =  '11147' 
0.0002   SELECT GROUP_CONCAT(DISTINCT content_group.name) AS group_name
                                FROM 
(`vip_usersAS user)
                                
LEFT JOIN `vip_user_groupAS user_group ON `user_group`.`user_id` = `user`.`id`
                                
INNER JOIN `vip_content_groupAS content_group ON `user_group`.`group_id` = `content_group`.`idWHERE `user`.`id` = 11147 
0.0003   SELECT `start`
FROM (`vip_users_menu`)
WHERE `user_id` =  '11147'
ORDER BY `sortasc 
0.0002   SELECT `user_page_banner`.*
FROM (`vip_user_page_bannerAS user_page_banner)
WHERE `user_id` =  '11147' 
0.0003   SELECT `users_menu`.* FROM (`vip_users_menuAS users_menu)
            
INNER JOIN `vip_usersAS user ON `user`.`id` = `users_menu`.`user_id`
            
WHERE until_now AND `user_id` = 11147 ORDER BY sort AS
0.0001   SELECT *
FROM (`vip_user_advanced`)
WHERE `user_id` =  '11147' 
0.0002   SELECT *
FROM (`vip_content`)
WHERE `id` =  '92011' 
0.3338   SELECT `content`.*
FROM (`vip_contentAS content)
LEFT JOIN `vip_content_mappingAS map ON `map`.`content_id` = `content`.`id`
LEFT JOIN `vip_usersAS user ON `user`.`id` = `map`.`user_id`
WHERE ( content.`created_user` = 11147 OR `map`.`user_id` = 11147) AND YEAR(publishdate) <= 2025 
AND `content`.`is_agreed` =  1
AND `content`.`is_unpublish` =  '0'
AND `content`.`is_nagative` =  '0'
GROUP BY `content`.`id`
ORDER BY `publishdateDESC
LIMIT 20 
  HTTP HEADERS  (Show)
  SESSION DATA  (Show)
  CONFIG VARIABLES  (Show)